Tp. Hồ Chí Minh là địa phương thiên nhiên không mấy ưu đãi về tài nguyên khoáng sản, trong khi đó yêu cầu về nguyên vật liệu xây dựng (VLXD) lại hết sức to lớn. Là đô thị có GDP và mức tiêu thụ lớn nhất nước, nhưng trong những năm qua hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn Thành phố có mức độ tăng trưởng rất thấp (khoảng > 4%), do đó phần lớn nguyên, vật liệu xây dựng được nhập từ các địa phương lân cận hoặc từ nước ngoài.
Đứng trước tình hình trên, việc điều tra bổ sung, đánh giá thực trạng tài nguyên khoáng sản rắn trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh và lập quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng đến năm 2020 là nhiệm vụ được chính quyền Thành phố quan tâm nhằm giải quyết những vấn đề sau:
- Đáp ứng nhu cầu quản lý và sử dụng tài nguyên khoáng sản trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh một cách có kế hoạch, có phương pháp, trên cơ sở đảm bảo an toàn lao động và môi trường khu vực.
- Đánh giá được thực trạng tài nguyên khoáng sản rắn trên địa bàn thành phố để làm cơ sở định hướng phát triển ngành công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản. Trong đó, trọng tâm là ngành vật liệu xây dựng như: cát xây dựng, sét gạch ngói, đất san lấp, đá xây dựng,… dùng làm nguồn nguyên, vật liệu phục vụ các công trình xây dựng trên địa bàn thành phố.
- Làm cơ sở cho việc xây dựng quy hoạch các cụm công nghiệp, dân cư, giao thông,… nằm ngoài khu vực có triển vọng khai thác tài nguyên khoáng sản của từng địa phương.
- Quy hoạch các vùng cấm hoạt động khoáng sản và các khu vực dự trữ khoáng sản trên toàn thành phố.
Về mục tiêu, nhiệm vụ cần đạt được gồm có:
Mục tiêu ngắn hạn:
- Giúp cơ quan quản lý nhà nước xác định được nguồn tài nguyên khoáng sản, hiện trạng khai thác và sử dụng tài nguyên khoáng sản trên địa bàn thành phố.
- Góp phần tăng cường công tác quản lý nhà nước trong hoạt động khoáng sản.
- Xây dựng các hạng mục công nghiệp khoáng để kêu gọi đầu tư khai thác, chế biến khoáng sản.
- Nghiên cứu khả năng sử dụng nguyên liệu khoáng để sản xuất các loại sản phẩm có giá trị cao.
Mục tiêu dài hạn:
- Xây dựng kế hoạch phát triển công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản đến năm 2020 một cách hợp lý để đáp ứng nhu cầu sử dụng tại địa phương.
- Định hướng phát triển đến năm 2030 cho ngành công nghiệp khoáng sản.
- Lập quy hoạch các vùng cấm hoạt động khoáng sản để bảo vệ và sử dụng lâu dài cho sự phát triển của thành phố.
- Làm cơ sở cho các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố.
Để đạt được các mục tiêu nhiệm vụ nêu trên, việc quy hoạch được thành lập dựa trên các nguồn tài liệu của các công trình nghiên cứu về địa chất, khoáng sản trước đây cũng như kết quả của công tác khảo sát bổ sung các vùng có triển vọng về tài nguyên khoáng sản rắn trên cạn và trong lòng các sông. Ngoài ra các tài liệu quy hoạch về các lĩnh vực khác cũng đã được tận dụng triệt để.
Kết quả quy hoạch đã khoanh định được diện tích và tài nguyên các vùng cấm, khu vực dự trữ khoáng sản; đánh giá kinh tế mỏ, kinh tế tiềm năng; dự báo nhu cầu sử dụng nguyên vật liệu xây dựng trên địa bàn Tp. Hố Chí Minh theo các giai đoạn: 2011-2015 và 2016-2020.
Trong quá trình thành lập báo cáo, tập thể tác giả luôn nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của các nhà quản lý, chuyên môn, các nhà khoa học, các Sở, ban ngành, địa phương. Nhân đây xin được thể hiện sự biết ơn chân thành!.