“Tháng 3 năm 2023, Tổng cục Khí tượng thủy văn ban hành Báo cáo Đặc điểm Khí tượng Thủy văn Việt Nam năm 2022 với các nội dung đáng chú ý sau:
Hàng năm các thiên tai khí tượng thủy văn và hải văn, đặc biệt là bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, mưa đá, lũ, lũ quét, sạt lở đất và triều cường đã tác động và gây nhiều thiệt hại cho nhiều tỉnh thành trên cả nước, ảnh hưởng đến sinh kế, an ninh lương thực, môi trường sống, làm chậm quá trình phát triển bền vững của đất nước. Trong năm 2022, thời tiết và khí hậu tiếp tục chịu ảnh hưởng bởi hiện tượng La Nina (năm thứ 3 liên tiếp), do đó so với trung bình khí hậu, số lượng bão, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông và ảnh hưởng tới đất liền Việt Nam ít hơn, số đợt nắng nóng gay gắt cũng không nhiều. Tuy nhiên, đã có nhiều đợt thiên tai dị thường gây thiệt hại về người và tài sản như lũ quét, sạt lở đất tại huyện Kỳ Sơn, Nghệ An vào sáng ngày 2/10/2022; Mưa lớn trong thời gian ngắn gây ngập kỷ lục ở Đà Nẵng vào đêm 14 và sáng 15 tháng 10; Gió mạnh kèm theo sóng lớn bất thường tại ven biển Quy Nhơn- Phú Yên vào 31/3 (trích từ Tạp chí KTTV đăng ngày 21/4/2023 trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Khí tượng thủy văn).
Theo Báo cáo Đặc điểm khí tượng thủy văn Việt Nam năm 2022, nhiệt độ trung bình năm 2022 cả nước được đánh giá là mát nhất trong vòng 08 năm gần đây (2015- 2022). Khu vực Nam Bộ có nhiệt độ trung bình xấp xỉ nhiệt độ trung bình nhiều năm, chỉ có tháng 1, 3, 6 tăng nhẹ từ 0,5- 10C, riêng tại Thành phố Hồ Chí Minh thì nhiệt độ bình quân tháng từ 27,5- 29,30C. Ở miền Đông Nam Bộ mặc dù có 21 ngày nắng nóng nhưng do các đợt nắng nóng không kéo dài và không liên tục nên ở miền Đông Nam Bộ chỉ xảy ra 02 đợt nắng nóng kéo dài 03 ngày: Đợt thứ nhất là từ 22-24/4 và đợt thứ hai từ ngày 09-11/6; trong đó đợt thứ hai xảy ra trên diện rộng ở Nam Bộ và cũng là đợt nắng nóng xảy ra muộn bởi nắng nóng ở Nam Bộ thường kết thúc vào đầu tháng 5 (tham khảo Bảng 5.7- Đặc trưng các đợt nắng nóng năm 2022 tại trang 52 của Báo cáo).
Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2022 dù không bị ảnh hưởng bởi không khí lạnh, rét dậm, rét hại, bão, áp thấp nhiệt đới, mưa đá nhưng có xuất hiện các thiên tai như dông sét (tham khảo Bảng 4.2- Bảng thông tin về dông lốc sét, mưa đá năm 2022 tại trang 36 của Báo cáo);
Mùa mưa năm 2022 ở Nam Bộ xuất hiện sớm và kết thúc muộn hơn, tổng lượng mưa xấp xỉ và cao hơn lượng mưa trung bình nhiều năm. Tuy các đợt mưa lớn xuất hiện sớm vào thời điểm tháng 4- 5 nhưng tổng lượng mưa không quá lớn, phổ biến từ 50- 100mm, cao nhất 120mm, do đó trong năm 2022 Thành phố Hồ Chí Minh được đánh giá không bị ngập quá nghiêm trọng do mưa.
Về thủy văn, trong năm 2022, khu vực Nam Bộ có mực nước thấp hơn trung bình nhiều năm, tuy nhiên vùng hạ lưu sông Đồng Nai xuất hiện đỉnh lũ vượt mức báo động 3, cụ thể tại trạm Phú An- Thành phố Hồ Chí Minh có mực nước 1,7 mét vào ngày 5/11/2022 (trang 137 của Báo cáo);
Về thủy triều, vùng hạ lựu sông Đồng Nai chịu ảnh hưởng của thủy triều Biển Đông theo chế độ bán nhật triều, trong năm 2022 có 12 đợt triều cường với đợt cao nhất diễn ra vào tháng 10- 11, với mực nước cao hơn năm 2021 là 0,13 mét, qua đó đã gây ngập úng nhiều khu vực trũng thấp ven sông Sài Gòn ở Thành phố Hồ Chí Minh (trang 141 Báo cáo).
Báo cáo Đặc điểm Khí tượng Thủy văn Việt Nam năm 2022 là nguồn thông tin chính thống, cung cấp cho cộng đồng bức tranh toàn diện về thời tiết, khí hậu, thủy văn, hải văn, thiên tai nổi bật trên quy mô toàn cầu và chi tiết ở Việt Nam. Đồng thời, báo cáo cũng đánh giá công tác dự báo phục vụ, các rủi ro và tác động của thiên tai khí tượng thủy văn. Thông tin trong Báo cáo giúp các cơ quan quản lý, nhà khoa học tham khảo làm nguồn nghiên cứu, đào tạo và xây dựng chính sách, chiến lược, kế hoạch chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai (trích từ Tạp chí KTTV đăng ngày 21/4/2023 trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Khí tượng thủy văn).
Báo cáo Đặc điểm Khí tượng Thủy văn Việt Nam năm 2022 được đính kèm./.
(Phòng KTTV&BĐKH tham khảo và tổng hợp từ website của Tổng cục KTTV)