Ngày Khí tượng thế giới 23 tháng 3 năm 2024 được Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) phát động với chủ đề “At the Frontline of Climate Action”- “Khí tượng thủy văn tiên phong ứng phó với biến đổi khí hậu”.
Ngày Khí tượng Thế giới ra đời vào ngày 23 tháng 3 năm 1950 kể từ khi Công ước thành lập Tổ chức Khí tượng Thế giới có hiệu lực. Từ đó tới nay, Công ước này đã thể hiện không ngừng sự đóng góp thiết yếu của các Cơ quan Khí tượng Thủy văn quốc gia đối với sự an toàn và thịnh vượng của xã hội trên Thế giới, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay, biến đổi khí hậu thực sự đang là mối hiểm họa đối với nền văn minh nhân loại. Những hậu quả do biến đổi khí hậu sẽ ngày càng thảm khốc hơn nếu chúng ta không hành động ngay từ bây giờ.
Tháng 9 năm 2015, tại Chương trình nghị sự 2030 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã thông qua 17 mục tiêu phát triển bền vững (Sustainable Development Goals- SDGs) nhằm chấm dứt đói nghèo, bảo vệ hành tinh và đảm bảo sự thịnh vượng cho tất cả mọi người vào năm 2030. Mục tiêu 13 “Climate action- Hành động khí hậu” được Việt Nam cụ thể hóa là “Ứng phó kịp thời, hiệu quả với biến đổi khí hậu và thiên tai”. Việt Nam là quốc gia bị ảnh hưởng đáng kể bởi biến đổi khí hậu và thiên tai, do đó Mục tiêu 13 này được cho là nền tảng hỗ trợ thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững khác như xóa đói giảm nghèo; cải thiện sức khỏe cả về thể chất và tinh thần; đảm bảo nguồn nước sạch; bảo vệ sự sống; tăng cường khả năng chống chịu trước các tác động của biến đổi khí hậu. Chính phủ Việt Nam đã có nhiều chính sách và chiến lược quốc gia nhằm đáp ứng những thách thức này. Ngành Khí tượng thủy văn được xác định là phải luôn đồng hành, không thể tách rời trong công cuộc ứng phó với với thiên tai, biến đổi khí hậu, nhằm kiểm soát, đánh giá và dự báo kịp thời các yếu tố khí tượng thủy văn.
Các hoạt động của Tổ chức Khí tượng Thế giới và các nước thành viên luôn có ý nghĩa quan trọng, đóng góp không thể thiếu trong công cuộc ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu và thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Dự báo thời tiết và khí hậu hỗ trợ thúc đẩy sản xuất lương thực và tiến gần hơn tới mục tiêu xóa đói, giảm nghèo. Việc tích hợp giữa thông tin dịch tễ học và thông tin khí hậu giúp tăng cường hiểu biết và quản lý các bệnh nhạy cảm với khí hậu. Bên cạnh đó, hệ thống cảnh báo sớm hỗ trợ mục tiêu giảm nghèo bằng cách tạo thêm các cơ hội chuẩn bị sẵn sàng cho người dân và hạn chế tối đa tác động của thời tiết cực đoan đến cộng đồng.
Tổ chức Khí tượng Thế giới cùng các đối tác đang thúc đẩy toàn bộ chuỗi giá trị, từ khoa học, dịch vụ đến hành động vì lợi ích xã hội. Những giá trị này hỗ trợ nâng cao hiểu biết về hệ thống Trái đất của chúng ta, giám sát khí hậu và tài nguyên nước, cung cấp thông tin khoa học hỗ trợ việc giảm phát thải khí nhà kính và các dịch vụ khí hậu cũng như cảnh báo sớm để hỗ trợ việc thích ứng với biến đổi khí hậu.
Chúng ta đồng lòng thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng khoa học trong các hoạt động khí tượng thủy văn bởi khoa học chính là một trong những giải pháp thúc đẩy mục tiêu phát triển bền vững toàn diện; bên cạnh phải đẩy mạnh công tác chuyển đổi số ngành Khí tượng thủy văn, nâng cao chất lượng dự báo khí tượng thủy văn để chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu./.
Nguồn: Bộ Khoa học và Công nghệ (Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc và những điều chỉnh tại Việt Nam, ngày 14/10/20221); Tổng cục Khí tượng thủy văn.