Báo SGGP ra ngày 23-4 có bài Chậm thẩm định giá đất gây khó cho doanh nghiệp phản ánh tình trạng doanh nghiệp (DN) than phiền cơ quan chức năng chậm thẩm định giá đất để DN thực hiện nghĩa vụ tài chính khi đầu tư dự án, gây ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, thiệt hại cho DN… Phóng viên Báo SGGP đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TPHCM, về một số nội dung liên quan.
Hủy hợp đồng nếu chưa minh bạch
PHÓNG VIÊN: Thưa ông, việc đấu thầu chọn đơn vị tư vấn, thẩm định giá đất cũng như vấn đề “minh bạch hóa” quy trình trong thời gian qua được thực hiện như thế nào?
Ông NGUYỄN TOÀN THẮNG: Thời gian qua, việc chọn đơn vị tư vấn xác định giá đất qua mạng là nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch, phù hợp với quy định của pháp luật, nhưng quá trình triển khai phát sinh một số vấn đề. Trong một số trường hợp cụ thể, Sở TN-MT đã hủy hợp đồng tư vấn để chọn lại đơn vị khác. Tuy nhiên, đây là nội dung nhạy cảm, phức tạp liên quan đến nhiều ngành nên việc chế tài, xử lý đơn vị tư vấn rất hạn chế, chủ yếu là khuyến cáo. Điều này đã dẫn đến những chậm trễ trong công tác xác định giá đất trong thời gian qua. Còn phía nhà đầu tư, trường hợp nhận thấy đơn vị tư vấn có biểu hiện không lành mạnh hoặc hạn chế về năng lực trong quá trình lập chứng thư thì cần phản ánh trực tiếp với chúng tôi để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời.
Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM
Về quá trình giải quyết hồ sơ cho DN, chúng tôi đã ban hành quy định quy trình tiếp nhận và giải quyết hồ sơ xác định giá đất thuộc chức năng của Sở TN-MT và những trường hợp cụ thể do UBND TPHCM giao, trong đó quy định rất rõ thời gian từng công đoạn, trách nhiệm từng phòng ban trong quá trình thụ lý hồ sơ. Ngoài ra, chúng tôi cũng công khai các hồ sơ đang thụ lý, thường xuyên cập nhật tiến độ giải quyết từng hồ sơ. DN có thể xem tình trạng hồ sơ của mình như thế nào tại địa chỉ http://www.donre.hochiminhcity.gov.vn.
Xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu
Nhiều ý kiến cho rằng, chi phí xác định giá đất do ngân sách chi trả nên gần như các công ty tư vấn bỏ giá rất thấp để được trúng thầu. Sau đó, công ty tư vấn có thể làm khó chủ dự án, cũng như không loại trừ việc thỏa thuận kết quả xác định tiền sử dụng đất?
Trên thực tế, không ít trường hợp từ trước khi Sở TN-MT tiếp nhận công tác thẩm định giá đất thì Sở Tài chính đã hướng dẫn chủ đầu tư chọn và thỏa thuận ký hợp đồng tư vấn lập chứng thư giá trị hợp đồng khá cao, nhưng sau đó (khi Sở TN-MT tiếp nhận công tác thẩm định giá đất) theo yêu cầu của hội đồng, Sở TN-MT phải hướng dẫn đơn vị tư vấn điều chỉnh, bổ sung chứng thư nhiều lần mới được Hội đồng Thẩm định giá đất thông qua. Tuy nhiên, giá trị hợp đồng cao cũng khó tránh khỏi tình trạng nhà đầu tư yêu cầu đơn vị tư vấn sử dụng những thông tin giao dịch có lợi cho mình nhưng thiếu cơ sở để lập chứng thư. Nếu đơn vị tư vấn không chấp nhận mà thực hiện một cách độc lập, khách quan theo đúng quy định thì cũng dễ bị quy chụp, nếu làm theo thì chất lượng chứng thư không đảm bảo, có nguy cơ kéo dài thời gian. Ngược lại, cơ quan nhà nước có xu hướng sử dụng những thông tin giao dịch (kể cả những thông tin rao vặt, báo mạng)... nhằm đạt mức thu ngân sách cao nhất. Điều này cũng tạo tâm lý an toàn cho các đối tượng tham gia rà soát, thẩm định, trình duyệt giá đất. Quan điểm của Sở TN-MT là thông tin giao dịch phải mang tính phổ biến, phù hợp với mặt bằng khu vực sao cho hài hòa lợi ích giữa nhà nước và DN.
Như vậy, giá trị hợp đồng tư vấn không phải là nguyên nhân phát sinh tiêu cực hoặc dẫn tới chứng thư chất lượng thấp mà do nhiều yếu tố khách quan. Để ngăn ngừa tiêu cực cũng như cải thiện công tác xác định giá đất, chúng tôi áp dụng nhiều giải pháp, phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các thành viên Hội đồng Thẩm định giá đất TP và các đơn vị có liên quan, công khai các tiêu chí nhằm rà soát, thẩm định, trình duyệt phương án giá đất...
Theo quy trình hiện nay, Sở Tài chính là thường trực Hội đồng Thẩm định giá đất TP, có nhiệm vụ thẩm định đề xuất giá đất từ Sở TN-MT chuyển qua, sau đó mới chuyển lên UBND TP xem xét quyết định. Nếu không thuận thì trả hồ sơ làm lại từ đầu. Trong khi đó, việc này trước kia chỉ do Sở Tài chính đảm nhiệm, sau đó trình UBND TP. Nhiều ý kiến cho rằng quy trình này nên giao cho một sở như trước kia để rút ngắn thời gian?
Trước khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực, việc thu thập thông tin về giá thị trường để lập chứng thư tư vấn cũng như việc kiểm tra, thẩm định chứng thư được sử dụng thông tin rao trên báo giấy, báo mạng..., nên công tác xác định giá đất đơn giản và dễ thực hiện hơn. Đồng thời, đầu mối là Sở Tài chính - cũng là thường trực hội đồng, nên thời gian giải quyết cũng ngắn hơn. Nay theo quy định mới thì Sở TN-MT là đầu mối, còn Sở Tài chính là Thường trực Hội đồng Thẩm định giá đất; đồng thời việc lập chứng thư cũng như việc kiểm tra, thẩm định... phải căn cứ trên cơ sở những thông tin giao dịch thành công và cơ sở dữ liệu giá đất thị trường mà các cơ quan quản lý nhà nước đang quản lý (không sử dụng thông tin rao vặt như trước đây). Quy định này nhằm đảm bảo công tác xác định giá đất khách quan, chính xác hơn. Hiện nay, chúng tôi đang gấp rút xây dựng phần mềm dữ liệu giá đất toàn TP nhằm phục vụ tốt cho công tác quản lý cũng như hỗ trợ các đơn vị tư vấn trong việc thu thập thông tin khi lập chứng thư tư vấn. Vấn đề này cũng cần sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước liên quan như Sở Tài chính, Cục Thuế TP, Sở Tư pháp...
Xin cảm ơn ông!
Nguồn: Báo SGGP