Tham dự Hội nghị có hơn 600 đại biểu bao gồm đại diện các bộ, ban, ngành Trung ương, lãnh đạo 14 tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL, các quốc gia trên thế giới, các tổ chức quốc tế, các chuyên gia độc lập và doanh nghiệp. Về phía Bộ Tài nguyên và Môi trường có Thứ trưởng Nguyễn Linh Ngọc cùng lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ.
Các đại biểu sẽ thảo luận song song tại các phòng chuyên đề các nội dung: Tổng quan về thách thức, cơ hội và giải pháp chuyển đổi mô hình phát triển cho ĐBSCL; nông nghiệp bền vững, hạ tầng thủy lợi, phòng chống thiên tai và sạt lở; quy hoạch tổng thể và phát triển hạ tầng cho ĐBSCL. Sau các phiên chuyên đề, các đại biểu thảo luận chung về huy động, điều phối nguồn lực cho phát triển ĐBSCL.
Hội nghị sẽ đi sâu vào thảo luận các vấn đề toàn diện như: Quy hoạch tổng thể và phát triển hạ tầng cho ĐBSCL; thách thức và giải pháp về quản lý tài nguyên nước tại ĐBSCL; định hướng chuyển đổi quy mô lớn về mô hình phát triển ĐBSCL; an toàn nước sạch vùng ĐBSCL trong điều kiện biến đổi khí hậu, nước biển dâng; giải pháp chuyển đổi nông nghiệp bền vững cho các tiểu vùng tại ĐBSCL, định hướng thủy lợi phục vụ phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng biến đổi khí hậu;
Các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ), Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) cũng sẽ đóng góp nhiều ý kiến về các giải pháp chuyển đổi sinh kế bền vững tại ĐBSCL; quan điểm của các đối tác phát triển về các giải pháp chuyển đổi phù hợp với điều kiện tự nhiên của ĐBSCL; quản lý tổng hợp vùng bờ, phòng chống sạt lở tại ĐBSCL; cách tiếp cận chuyển đổi có tính đến rủi ro khí hậu để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững tại ĐBSCL.
Các chuyên gia, các nhà khoa học như GS.TSKH Võ Tòng Xuân, GS.TSKH Đào Xuân Học, GS. Đặng Hùng Võ, TS. Hoàng Ngọc Phong, ThS. Nguyễn Hữu Thiện sẽ trình bày các tham luận tâm huyết về: Thực trạng và giải pháp chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế nông nghiệp-công nghiệp và phân bố không gian sản xuất tại ĐBSCL; giải pháp thủy lợi cho vùng ĐBSCL; chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế-xã hội vùng ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập kinh tế quốc tế; Ba thách thức đối với sự phát triển bền vững của ĐBSCL – kiến nghị chiến lược ứng phó và phát triển.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ phát biểu tại hội nghị.
Định hình chuyển đổi mô hình phát triển ĐBSCL theo hướng bền vững
Phát biểu tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao và hoan nghênh sự tham gia của đông đảo đại diện các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, đoàn thể, các địa phương, các cơ quan nghiên cứu, các doanh nghiệp, các cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế, đối tác phát triển và các chuyên gia thuộc các lĩnh vực liên quan. Tôi đánh giá cao tinh thần trách nhiệm và nỗ lực của Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND TP.Cần Thơ, các bộ, ban ngành và địa phương trong việc tổ chức Hội nghị với nội dung phong phú và thiết thực.
ĐBSCL với 13 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, có tổng diện tích 3,94 triệu ha và dân số 17,5 triệu người, chiếm 12% diện tích tự nhiên và 20% dân số cả nước, có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế của cả nước. ĐBSCL là một trong những vùng đồng bằng màu mỡ và có sản lượng nông sản lớn nhất khu vực Đông Nam Á và đứng đầu Việt Nam. Tính đến tháng 4/2017, ĐBSCL đóng góp 54% sản lượng lúa, 70% lượng thủy sản nuôi trồng, 36,5% lượng trái cây, cung cấp 90% sản lượng lúa gạo xuất khẩu và 65% sản lượng thuỷ sản xuất khẩu của cả nước. Nhiều mặt hàng nông sản của ĐBSCL đã có mặt và được ưa chuộng tại nhiều nơi trên thế giới.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết: Trong thời gian qua, Đảng, Quốc hội, Chính phủ luôn quan tâm, ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm phát triển ĐBSCL, tập trung huy động các nguồn lực đầu tư các công trình kết cấu hạ tầng, thích ứng với biến đổi khí hậu. Với sự nỗ lực của các địa phương, sự giúp đỡ của các đối tác phát triển, ĐBSCL đã có bước phát triển tích cực, đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội.
“Nhân dịp này, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tôi đánh giá cao nỗ lực của các bộ, ngành và các địa phương trong vùng, tôi cũng chân thành cảm ơn sự hỗ trợ, giúp đỡ thịnh tình, quý báu của các đối tác phát triển, trong đó có Liên hợp quốc, WB, ADB, Chính phủ các nước Hà Lan, CHLB Đức…” - Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, ĐBSCL là một trong bốn đồng bằng bị tác động mạnh nhất do biến đổi khí hậu, nước biển dâng. ĐBSCL đã, đang và sẽ đối mặt với nhiều tác động nghiêm trọng do biến đổi khí hậu, nước biển dâng, khí hậu cực đoan, khai thác và sử dụng nước ở thượng nguồn sông Mê Công và các hoạt động nhân sinh khác, cũng như từ bản thân mô hình phát triển thiếu tính tổng thể, gắn kết nội tại trong vùng, quản lý nhà nước còn bất cập, thừa chồng chéo, thiếu phối hợp…
Những tác động này tạo ra các thách thức vô cùng to lớn, đe dọa quá trình phát triển của vùng ĐBSCL, sinh kế và đời sống người dân trong vùng nói riêng và cả nước nói chung, qua đó tác động tới khu vực và quốc tế, đặc biệt là an ninh lương thực. Những ưu thế tự nhiên cho phát triển trước đây và hiện nay của ĐBSCL sẽ thay đổi theo xu thế suy giảm tài nguyên nước, phù sa; sự gia tăng của nước mặn, nước lợ; sụt lún đất và nước biển dâng sẽ tác động lớn tới tài nguyên đất, cơ cấu sử dụng đất, các hệ sinh thái và môi trường, làm thay đổi căn bản mô hình sản xuất, tập quán sinh hoạt, sinh kế và đời sống của người dân trong vùng.
“Do đó, định hình chuyển đổi mô hình phát triển ĐBSCL theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu có ý nghĩa rất quan trọng, được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hết sức quan tâm, chỉ đạo” - Phó Thủ tướng nói.
Các đại biểu tham dự hội nghị
Gắn kết chặt chẽ với các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước
Về tầm quan trọng của Hội nghị, Phó Thủ tướng khẳng định: Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tổ chức hội nghị này với tầm nhìn về một ĐBSCL phát triển bền vững, thịnh vượng, gắn kết chặt chẽ với các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước và tiểu vùng sông Mê Công, trên cơ sở chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế - xã hội nói chung và của từng lĩnh vực nói riêng, vừa bảo đảm kế thừa những thành tựu phát triển trước đây, truyền thống văn hoá quý báu, kết hợp áp dụng khoa học, công nghệ hiện đại của thế giới phù hợp với điều kiện thực tiễn của nước ta.
Trong khuôn khổ Hội nghị lần này, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị các đại biểu tập trung vào các vấn đề chính như: Một là, phân tích, nhận diện được đầy đủ hơn các thách thức do biến đổi khí hậu, quá trình phát triển nội tại của vùng ĐBSCL, các hoạt động sử dụng nguồn nước ở thượng nguồn.
Hai là, dự báo được các xu thế tác động chính, nhận diện được các cơ hội trong ngắn hạn và dài hạn làm cơ sở cho định hình mô hình phát triển vùng ĐBSCL và các định hướng chuyển đổi lớn.
Ba là, thảo luận và đề xuất các cơ chế chính sách đổi mới có tính đột phá nhằm tận dụng cơ hội chuyển hoá các thách thức thúc đẩy quá trình chuyển đổi, phát triển bền vững ĐBSCL; trong đó, tập trung vào các cơ chế về đất đai, thuế, kiến tạo thị trường, xúc tiến đầu tư, khoa học công nghệ, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực;
Bốn là, xác định các dự án, các nhóm nhiệm vụ, chương trình, đề án, dự án ưu tiên với nguồn lực, lộ trình thực hiện phù hợp trong tổng thể phát triển toàn vùng với sự tham gia của các bên bao gồm: Chính phủ, địa phương, các tổ chức trong và ngoài nước, đặc biệt là người dân và doanh nghiệp trong vùng ĐBSCL và các khu vực lân cận, nhất là Thành phố Hồ Chí Minh.
Hội nghị này sẽ diễn ra trong 2 ngày 26 và 27 tháng 9. Trong ngày thứ nhất, sẽ có các phiên thảo luận chuyên đề về định hình chiến lược phát triển bền vững, một là nhận diện thách thức, cơ hội và giải pháp chuyển đổi mô hình phát triển cho vùng ĐBSCL; hai là quy hoạch tích hợp, phát triển hạ tầng và cơ chế điều phối vùng; ba là phát triển nông nghiệp bền vững, hạ tầng thủy lợi, chủ động phòng chống thiên tai, sạt lở; bốn là nhu cầu, cách thức huy động và điều phối nguồn lực.
Kết quả thảo luận, trao đổi ngày thứ nhất sẽ được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo tại Phiên toàn thể ngày thứ 2 do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì, là cơ sở để tiếp tục trao đổi đi đến thống nhất các định hướng chiến lược, các giải pháp toàn diện, khả thi, nguồn lực và cách thức tổ chức thực hiện.
Những kết quả của Hội nghị sẽ là cơ sở để Chính phủ xem xét, ban hành Nghị quyết về phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương khi thảo luận và trao đổi trong Hội nghị cần có sự đổi mới mạnh mẽ trong tư duy và cách tiếp cận theo hướng mở, hiện đại, lấy tri thức khoa học công nghệ làm nền tảng, kinh nghiệm thực tiễn trong nước và quốc tế là sức mạnh trong các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Các giải pháp đưa ra cần có tính đột phá, khả thi cao, mang tính kết nối liên vùng và nội vùng, có sự thống nhất, kế thừa các chủ trương, chính sách, các giải pháp ứng phó với BĐKH tại vùng ĐBSCL đã được đề ra trong thời gian vừa qua.
Nhân dịp Hội nghị quan trọng này, thay mặt Chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ kêu gọi các nhà tài trợ, các tổ chức quốc tế tiếp tục quan tâm và hỗ trợ thích đáng cả về kỹ thuật và tài chính cho vùng ĐBSCL. Phó Thủ tướng cũng đề nghị Ủy hội sông Mê Công quốc tế cần phải phát huy vai trò hơn nữa về tăng cường chia sẻ thông tin, quản lý, sử dụng bền vững nguồn nước giữa các nước trong lưu vực sông Mê Công vì sự thịnh vượng chung của khu vực. Tôi đề nghị sự tham gia mạnh mẽ hơn nữa của cộng đồng các doanh nghiệp và người dân, phát huy lòng tự hào dân tộc, truyền thống tự cường, vượt khó khăn, gian khổ và trí tuệ của người Việt Nam vì sự phát triển bền vững của ĐBSCL nói riêng và của cả nước nói chung…
Hội nghị đang tiếp tục diễn ra, Cổng thông tin Điện tử Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục cập nhật đến bạn đọc trong các bản tin tiếp theo.
Nguồn: Website Bộ TN&MT