Đối với hai dự án Đồng Nai 6 và 6A, hiện có hai vấn đề chính. Trong đó, Bộ TN-MT chịu trách nhiệm thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường. Vấn đề thứ hai có liên quan đến Nghị quyết 49 của Quốc hội, theo đó đối với những dự án sử dụng diện tích rừng trên 50ha thuộc rừng phòng hộ, rừng đặc dụng thì phải xin chủ trương của Quốc hội.
* Phóng viên: Việc thẩm định báo cáo tác động môi trường của các dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A cho kết quả như thế nào, thưa bộ trưởng?
* Bộ trưởng NGUYỄN MINH QUANG: Bộ TN-MT nhận thấy, bên cạnh những mặt tích cực của dự án thì một số vấn đề môi trường có liên quan của dự án vẫn chưa được đánh giá đầy đủ, thỏa đáng trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Cụ thể: Thứ nhất, hai dự án sẽ làm mất vĩnh viễn 372,23ha đất rừng, trong đó có 128,37ha đất ở khu Cát Lộc thuộc Vườn quốc gia Cát Tiên. Mặc dù trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã cam kết trồng rừng bồi hoàn diện tích rừng bị tổn thất song lại chưa nêu được vị trí cụ thể và trồng loại cây gì.
Thứ hai, trên đoạn sông dự kiến xây dựng các công trình thủy điện Đồng Nai 6 và 6A có cá chình hoa là loài quý hiếm có nguy cơ bị hủy diệt nhưng trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường chưa đề ra được biện pháp bảo vệ, bảo tồn.
Thứ ba, hệ sinh thái thủy sinh dọc đoạn sông Đồng Nai từ đập đến hồ Trị An sẽ bị tác động mạnh bởi việc xây dựng các công trình thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, tuy nhiên nếu không thực hiện các dự án này thì cũng sẽ chịu tác động bởi công trình thủy điện Đồng Nai 5.
Thứ tư, các dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A nằm trong Di tích quốc gia đặc biệt Vườn quốc gia Cát Tiên nên sẽ có những tác động bất lợi đến khu vực này, mức độ tác động sẽ phụ thuộc rất nhiều vào các biện pháp quản lý thi công xây dựng của các dự án.
Thứ năm, việc thực hiện các dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A sẽ tác động đến sinh kế của người dân sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và đánh bắt cá vùng hạ du, đặc biệt là các dân tộc ít người như: Châu-ro, Mạ, Xtiêng, Mnông… Với những tác động được đánh giá nêu trên, Bộ TN-MT đã có văn bản trả lại hồ sơ để Công ty CP Đức Long Gia Lai chỉnh sửa, bổ sung; cho đến nay chưa nhận lại được bản báo cáo đã được chỉnh sửa, bổ sung của công ty.
Bộ TN-MT cũng đã báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải về công tác thẩm định Báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A; đồng thời có văn bản gửi Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội có ý kiến đối với các kiến nghị của HĐND tỉnh Đồng Nai về các dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A; trong đó đã nêu rõ cơ sở pháp lý, các vấn đề môi trường đặt ra cũng như những tồn tại trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường của hai dự án thủy điện nêu trên. Tuy nhiên, cũng phải nói thêm rằng hai dự án này nằm trong quy hoạch của ngành điện; chủ đầu tư cũng có thời gian chuẩn bị tương đối dài. Công sức của nhà đầu tư cũng cần được trân trọng, cần có cách xử lý được hòa lợi ích của nhà nước, của nhân dân và của nhà đầu tư.
* Trong trường hợp dự án không đáp ứng yêu cầu thì sao, thưa bộ trưởng?
* Nếu chủ đầu tư báo cáo bổ sung những vấn đề như đã nêu theo yêu cầu của Hội đồng thẩm định, bộ sẽ tiếp tục đánh giá, bây giờ thì chưa đủ cơ sở kết luận. Nếu không đáp ứng được các tiêu chí thì buộc phải dừng lại.